Adenium obesum: deel 1

Adenium obesum, (Apocynaceae)
Maagdenpalm familie
Woestijnroos

foto van LvN © 2020

  • Kweken en verzorgenDeze gemakkelijke vetplant/kamerplant heeft een ongebruikelijk verdikte stamvorm (caudex), gecombineerd met trossen prachtige trompetvormige bloemen in een grote verscheidenheid aan kleuren en kleurencombinaties.De plant kan meerdere keren per jaar talrijke bloemen geven, maar verliest ook een of twee keer per jaar zijn blad maar maakt bij een goede verzorging ook snel weer nieuw blad aan.

bron: foto uit youtube video “Adeniums in Winter Full of Flowers Know the Hypothetical Secrets”, “dot basecamp”

  • HerkomstDe woestijnroos (Adenium obesum) is een plant uit de maagdenpalmfamilie (Apocynaceae).De woestijnroos komt van nature voor in droge woestijnachtige gebieden in Oost-Afrika, Ethiopië, Senegal, Somalië tot Zuid-Afrika, Arabisch Schiereiland en op het Jemenitische eiland Socotra. Op Socrotra komen de meest bizarre vormen voor (Adenium obesum socotranum). Hij kan hij uitgroeien tot een Baobabachtige boom, soms flesvormig.Het zijn vaak solitair groeiende planten op een kale rotsachtige bodem. De plant wordt in Afrika en Azië veel als sierplant aangeplant. Hij moet moet niet te veel water krijgen, want dan werpt hij zijn bladeren af. Dit maakt hem voor ons aantrekkelijk als binnen bonsai. In de zomer kan hij prima buiten in de volle zon staan en hij kan ook in die omstandigheden met weinig water toe.

Hier enkele voorbeelden van bijzondere kleuren.

       
Bron: Leen                                                                                     Bron: www.adenium.com.tw/KO_ebay70%7E96/KO_ebay112m.JPG
       
Bron: www.adenium.com.tw/KO_ebay70%7E96/KO_ebay109m.JPG      Bron: www.adenium.com.tw/KO_ebay70%7E96/KO_ebay120m.JPG 
Er zijn heel veel kleuren zowel enkel- als dubbelbloemig. Kijk daarvoor op de Adenium seedsZwarte bloemen zijn zeldzaam. Adenium veredelaars proberen al jaren om de veelgevraagde zwarte bloemen te creëren, en dat is gelukt.

bron: foto uit youtube video “Adeniums in Winter Full of Flowers Know the Hypothetical Secrets”, “dot basecamp”

De Adenium Red Picotee heeft vruchtbare (alle soorten zijn niet even vruchtbaar) rode en witte bloemen die bloeien tijdens de lange, hete zomerdagen en een vleugje kleur toevoegen, waar ze ook voor worden gekweekt. De caudex is altijd goed gevormd. Ideaal voor bonsai.

Bron: www.adenium.com.tw/KO_ebay70-96/KO_ebay112m.jpg
bron: foto uit youtube video “Adeniums in Winter Full of Flowers Know the Hypothetical Secrets”, “dot basecamp”
  • De plantDe plant bevat giftig maagsap dat ook als pijlgif wordt gebruikt. Werk met handschoenen bij het snoeien, veeg het sap weg met een doekje of watten. In de natuur vormt hij meerdere vlezige, houtachtige stammen die tot 1 m of -zelden- tot 3 m hoog worden. Hij slaat al het water dat hij nodig heeft op in zijn dikke stam, de caudex. De bast is glad en grijs, neigt soms naar bruin. De bladeren staan aan het uiteinden van de scheuten/takken samengedrongen. Ze zijn breed langwerpig met de grootste breedte nabij de top, afgerond of met een klein topspitsje, iets vlezig, aan de bovenkant glanzend donkergroen en aan de onderkant lichter groen en dof.De bloemen staan in groepen aan de top van de tijdens de bloeitijd meestal bladerloze takken. De bloemen zijn 5 cm breed. In knop zitten de kroonslippen gedraaid. De vruchten zijn smal sigaarvormig, tot 24 cm lang en 2 cm breed. Ze staan haaks op de steel met twee stuks bijeen.
bron: foto uit youtube video “Adeniums in Winter Full of Flowers Know the Hypothetical Secrets”, “dot basecamp”
Hier de zaaddozen omwikkeld met een draadje om bij openspringen niet zijn zaden te verliezen.  Bij rijpheid springen ze open, waarbij veel zaden met een kuif van zijdeachtige haren (paarde bloemachtig) tevoorschijn komen.
Net tevoorschijn gekomen zaden.

Hoe Adenium te kweken en te verzorgen.

Vermeerderen uit zaad en stekken, stekken geeft nooit een dikke caudex, een mooi radiaal wortelgestel lukt wel. Dus voor bonsai is alleen zaaien geschikt, we willen immers bij bonsai een dikke stam zien.

Wanneer ze uit zaden wordt gekweekt, vormt de Adenium obesum een caudex of gezwollen basis of stam, en dit verbetert de decoratieve schoonheid. In de afgelopen jaren is er veel hybridisatie gedaan, waardoor een breed scala aan bloemkleuren en interessante bloemvormen is ontstaan.

Om nieuwe hybriden te vermeerderen, wordt een stek van de moederplantvariëteit geënt op een onderstam van een zaailing, waardoor de plant een complete en aantrekkelijke caudex krijgt en een grote verscheidenheid aan bloemen in verschillende kleuren, maten en vormen. Dit doet men veel in Thailand.

Hieronder ​​enkele belangrijke tips om de woestijnroos succesvol te onderhouden en te laten groeien.

Temperaturen

Omdat deze plant droge omstandigheden goed kan verdragen, is Adenium geschikt als binnenbonsai in de thuisomgeving. Houd de temperatuur hoog, bij voorkeur boven de 18 ° C. Als ze erg droog zijn kunnen ze een wat lagere temperatuur verdragen. In feite geldt voor deze boom ‘hoe heter hoe beter’, en dat is een luchttemperatuur van 25 Celsius of hoger beter. In de zomer gedijt hij buiten in de volle zon dan ook heel goed.

De plant is verder niet bijzonder kwetsbaar voor lage temperaturen. Langere periodes van 10 tot 12 graden worden vaak prima verdragen, en korte tijd temperaturen tot nabij het vriespunt zijn zelden fataal. Het is echter wel zo dat de woestijnroos een rusttijd zal nemen als de maximumtemperatuur voor langere tijd niet boven de 15 tot 18 graden uitkomt. Dan stoot hij alle bladeren af en komt de groei tot stilstand.

Dat Adenium obesum zo succesvol is op een heet en dor eiland als Socotra duidt er niet noodzakelijkerwijs op dat deze plant daar het beste groeit, maar is meer een teken dat de woestijnroos het in dergelijke omstandigheden beter doet dan menig ander plantensoort. In de huiskamer is het klimaat veel minder extreem, maar de Adenium blijkt ook hier een gemakkelijke, weinig eisende kamerplant/bonsai te zijn. Hij gedijt er goed terwijl veel andere kamerplanten het juist te droog en (in de winter) te warm vinden en het opgeven.

  • Licht/standplaatsIn hun oorspronkelijke habitat gedijt Adenium goed als hij  volle zon heeft. Dus ook in Nederland heeft direct zonlicht de voorkeur, vooral tijdens de groei in de zomermaanden. De ideale plaats is dan in de huiskamer in het volle licht voor het raam boven de verwarming. Minder zon en zelfs halfschaduw wordt ook verdragen, maar dan groeit en bloeit de Adenium slechts matig.
  • WaterbehoefteVoor een sterke en gezonde boom is correct water geven essentieel.Bodemvocht is een belangrijk aspect van de Adenium cultuur. De algemene naam, Desert Rose, vertelt over zijn vermogen om te kunnen gedijen. Adenium verdraagt bovendien ook een hogere luchtvochtigheid zolang de temperatuur maar hoog is. Als algemene regel geldt: laat de grond tussen de gietbeurten drogen en vervolgens de grondmix volledig verzadigen.Geef niet te veel water als ze zich in de wintermaanden in het stadium van inactieve groei bevinden. Een maal per maand is voldoende, hou de kluit liever aan de droge kant. Wortelrot kan optreden als de grond te vochtig wordt gehouden.Als je Adenium sterk en gezond wil houden, zorg dan dat hij voldoende winterrust krijgt. Dus weinig water maar wel voldoende temperatuur.Wanneer de temperatuur weer gaat stijgen en de dagen langer worden wordt nieuwe groei zichtbaar. Dat is het moment om meer water te geven. Dit stimuleert weer de groei en bloei.Direct na verpot­ten of een rustperiode geef dan een woestijnroos slechts een keer per week water, totdat het eerste groen aan de takken verschijnt. Vanaf dat moment geef je elke drie dagen water tot de eerste bloem ontluikt. Dat is het sein dat hij elke dag water moet hebben.Onder zeer droge omstandigheden kunnen planten volledig ontbladeren. Hoewel het een beetje een vreemd gezicht is, doet het geen pijn en herstelt de plant weer gemakkelijk.

    Blijf je een woes­tijnroos het hele jaar door water geven, dan kunnen er twee dingen gebeuren: of zijn wortels gaan rotten omdat het niet meer zo heet is, ofwel de boom raakt uitgeput. In dat op­zicht verschilt de woestijnroos niet van andere bomen: hij kan uitgeput raken doordat hij het hele jaar te veel groeit en dat wreekt zich het jaar daarop. Dus als je een woestijnroos sterk en gezond wilt houden, zorg dan dat je hem in winterrust krijgt en dat hij lang genoeg in rust blijft.

  • Een goede regel om te onthouden bij het kweken van adenium is dat hoge temperaturen en volle zon meer water nodig is dan bij een lagere temperaturen.
  • Het bladHet blad van de woestijnroos heeft soms kuren, dan wordt het blad geel en is niet duidelijk of dat nu komt door ongedierte, te warm of te koud staan, te veel of te weinig water. Probeer er achter te komen zodat je maatregelen kunt nemen. Heeft hij een paar gele blaadjes geen probleem maar gaat het meer worden moet je maatregelen gaan nemen. Wat vergeeld blad met zwarte vlekken duidt op te veel water.
Wat vergeeld blad met zwarte vlekken duidt op te veel water.

Adenium bemesten

  • Adeniums moeten worden bemest als ze tijdens de lente-en zomermaanden actief groeien. We raden een uitgebalanceerde meststof met een relatief hoog fosforgehalte aan om te helpen bij de bloemvorming. Cactusmest is een goed alternatief. Er is een kritisch evenwicht tussen te veel en te weinig mest. De plant is gevoelig zijn voor hoge zoutgehaltes in de bodem. Dit wordt zichtbaar als de bladeren donkerder worden.Over het algemeen moet bij het bewateren van vetplanten of andere droge planten soorten de hoeveelheid water het grondmengsel verzadigen. En als je frequent een doses vloeibare mest toedient wordt aanbevolen om de grond regelmatig uit te spoelen, daarbij wordt de grond zo nat dat u  het water uit de bodem van de pot ziet sijpelen.
  • SnoeienDe enige reden om uw woestijnroos te snoeien, is om de groote van de plant te controleren. Het best snoei je in de vroege zomer. De wonden kunnen dan genezen en de nieuwe groei zal eventuele open ‘snoeigaten’ opvullen. Een Adenium laat zich prima met aluminiumdraad bedraden, gebruik bij dikkere takken een dubbele draad.
  • Ongedierte:
  • Spintmijten witte vlieg en wolluis zijn de grootste plaag. Kijk aan de onderkant van het blad want daar zitten ze het liefst. Omdat Adeniums goed droogte kunnen verdragen en het echt nodig hebben, is het de perfecte plek voor mijtenpopulaties om te groeien en uit te breiden aan de onderkant van het blad. Controleer de plant dus regelmatig op mijten vooral als ze bij het begin van dewinter in huis worden gezet waar ze onderhevig zijn aan warme en droge omstandigheden.Andere insecten kunnen de planten ook aantasten, maar dit komt meestal doordat er andere geïnfecteerde planten in de buurt zijn.
foto van LvN © 2020

Weg met ongedierte:

  1. Sproeimethode:  Sproei de onderkant van het gebladerte; dit ontmoedigt mijtenpopulaties. We raden aan om gedurende een week of langer dagelijks een plantenspuit te gebruiken. Dit bleek een effectieve techniek te zijn om mijten onder controle te houden.
  2. Neemolie: Neemolie is een natuurlijke ongediertebestrijder die ook voor Adenium goed werkt. Dit middel verstikt het ongedierte.
  3. Roofmijten: Roofmijten, Amblyceius californicus, werken goed in droge omstandigheden. Amblyceius californicus werkt echter traag en is alleen geschikt voor een kleine mijtplaag.    
  4. Wortelziekte: Wortelziekte kan dodelijk zijn voor Adenium. Als de caudex zacht wordt, kan de plant afsterven. De bacteriën en schimmels die wortelziekte veroorzaken, komen de plant voornamelijk binnen door overtollig water of slechte drainage. Laat de grond tussen de gietbeurten drogen en zorg voor een droge, goed doorlatende grond, vergelijkbaar met de oorspronkelijke habitat, vooral tijdens de koudste wintermaanden, om wortelproblemen te voorkomen

Belangrijke herinnering over hoe met succes woestijnrozen te kweken, kweek Adenium bij hoge temperaturen en aan de droge kant. Voeg na verloop van tijd en met verpotten kunstmest toe zoals hierboven beschreven. Dit bevordert de bloei en stimuleert de groei van caudex.

  • Verpotten:Verpot een Adenium in de heetste tijd van het jaar. Laat de pot/kluit eerst 1 a 2 weken uitdrogen, de bladeren worden geel en vallen af (geen probleem). Snij de wortelkluit langs de potrand voorzichtig los. Spoel de wortels schoon zodanig dat er geen oude grond meer achterblijft. Wortels snoeien waar nodig met een gedesinfecteerde schaar of mes. Bij bonsai is wortelspreiding belangrijk. Laat dan gehele plant 14 dagen drogen in de schaduw zodat de wortels goed kunnen drogen. Plant je de boom met natte wortels dan gaan ze rotten.Oppotten in een goed luchtig mengsel van b.v., bims. puimsteen, lava, kyriu, dennenbast, grof rivierzand of gebakken kleikorrels, net wat u voorhanden hebt, gemengd met wat potgrond en coco-peat, dus u ziet een heel luchtig mengsel wat lijkt op de oorsprong van zijn habitat. Na een week kan de boom weer in de volle zon en kan je hem weer water gaan geven.

In training

Van de Adenium obesum en arabicum zijn ook prachtige bonsai exemplaren bekend, vooral in het buitenland. Thailand, Indonesie en Brazilië.

Bewerking Leen