Vertaling uit het januari n.r. van “The Satsuki Kenkyu” 2015
Opnieuw vormen van de cascade Shiraito-no-taki (echte waterval) en toepasbaar op vele andere boomsoorten.
De grote transformatie van zachtheid naar hardheid
Supervisie en demonstratie door Mitsunori Imai (officieel docent van de ‘Japan Satsuki association’)
Wat is de Cascade stijl?
De cascade stijl staat voor de vorm van een boom die in een diepe kloof groeit of vanaf een rotswand/klif aan de kust naar beneden hangt ten gevolge van de wind en de sneeuw of zijn eigen gewicht. Deze natuurlijke groei heeft al een groot aantal jaren geduurd. Het hart van de boom spreidt naar onder uit. In het Japans wordt de cascade stijl ‘Kengai’ genoemd. “Ken” betekent “naar beneden hangend” en gai “klif”. Dus Kengai betekent ‘naar beneden hangend vanaf een klif’ De beste stijl voor het zien van de bloemen van een Satsuki bonsai is de cascade stijl.
Het materiaal
Om de hieronder afgebeelde bonsai te krijgen schat ik gezien de dikte van de stam, dat de bonsai zes jaar oud is. In die tijd is een jonge boom (sapling) bedraad, gevormd en zijn de takken ervan geknipt.
Aangezien de kern van iedere tak en de toptak goed onderhouden zijn zal de uiteindelijke boom, zelfs als de huidige vorm gehandhaafd blijft, een cascade zijn met een zachte warme vorm.
Uitleg foto onder: De boom vóór omvorming: Shiraito-no- taki: De lengte van top naar uiteinde is 67 cm. De omtrek van de stam is 7 cm. Het omvormen vond plaats midden november 2014.
Uitleg linker foto onder: uitvergroot detail van de voet van de stam. Te zien is de voorzijde van de wortelpartij en de sterke rechter wortel die met de hangende tak overeenkomt. (tegenwicht/trekwortel)
Uitleg rechter foto boven: Verwijderen van de toptak: Ik laat een klein stukje van de aansluiting met de stam staan om te voorkomen dat ik op de stam een groot litteken maak.
Plannen van de vorm van de boom
Hoewel wordt gezegd dat Shiraito-no-taki (echte waterval) op 14 plaatsen in Japan te zien is, stel ik me de grote waterval voor die vanaf de rots aan de voet van de Mount Fuji naar beneden valt. De breedte is 130 m en de hoogte 26 m. Als ik de boom in zijn huidige vorm in een bonsai schaal zet, is het nog geen bonsai. Een ideaal beeld van bonsai is het realiseren van de karakteristieke vorm van de boom in zijn abstracte schoonheid en voor een cascadestijl is dan een hoge bonsai schaal nodig. Als we met deze overwegingen in het hoofd de boom opnieuw bekijken, zijn we gemakkelijk in staat een idee van de uiteindelijke vorm te krijgen. Ik maak gebruik van de variatie in de boom en benadruk de verticale groeiwijze van de satsuki.
Kortgezegd komt het erop neer dat het belangrijk is dat we de toptak verwijderen (is een keuze) en de hangende tak dichter bij de schaal brengen.
Voor het maken van de cascade stijl is het evenwicht de belangrijkste factor
Er is geen vastomlijnde set cascade stijlen, maar duidelijk is dat er een goede balans moet zijn tussen (1) de basislijn van de stam en de positie van de toptak en (2) de beweging van de hangende tak en het aantal takken. Als dit lukt geeft de boom ons geen ongemakkelijk gevoel. Vooral omdat ik de toptak verwijder zijn de bewegingen van de basislijn van de stam naar het eind van de hangende tak van belang evenals de richting, lengte en ruimte tussen iedere tak.
Uitleg foto onder: De vorm na het verwijderen van de top: na de toptak verwijderde ik het voorjaarsblad zodat ik gemakkelijker kon werken. (Tekst in de foto: de voorzijde is 10 graden naar links gedraaid zodat we de vóór- en achtertakken kunnen zien.)
Uitleg rechter foto boven (bovenaanzicht): Na het verwijderen van de top en het voorjaarsblad: we kunnen de bewegingen van de hangende tak en die van alle kleine takken nu gemakkelijk zien en bedraden.
Uitleg foto onder: De vorm na het verwijderen van de overbodige takken: Ik verwijder de overbodige takken zodat ik goed de bewegingen van de kern van de hangende tak, de voortak, de achtertak en andere takken, goed kan zien. Vanwege de lengte van iedere tak zorg ik voor wat ruimte ertussen.
Uitleg linker foto onder: Bovenaanzicht na het verwijderen van overbodige takken
Uitleg rechter foto boven: Verwijderen van overbodige takken – 1: Ik verwijder de kleine tak die tegen de beweging van de hangende tak in gaat.
Uitleg linker foto onder: Verwijderen van overbodige takken – 2: Ik haal de scheut weg die ver naar boven groeit.
Uitleg rechter foto boven: Verwijderen van overbodige takken – 3: Ik haal de takken weg die vanuit één punt ontspringen en die het taps toelopende beeld verstoren.
Uitleg foto: Verwijderen van overbodige takken – 4: als een tak erg lang is, kan hij worden afgeknipt daar waar een kleinkindtak ontstaat worden afgeknipt (zie pijl), mits het resultaat in evenwicht is met de andere takken en de taps toelopende vorm van de tak.
Ik wil de schoonheid van de boom verhogen door een hoge (of diepe) schaal te gebruiken.
De lengte van de takken is de belangrijkste factor
Ten behoeve van het praktisch vormen van de boom, begin ik met het verwijderen van de toptak.
Na dit verwijderen, zoek ik het evenwicht tussen de bewegingen van de hangende tak en andere takken. Ik moet de hangende takken in evenwicht met elkaar brengen: de boom heeft een voortak en een achtertak. Deze achtertak begint net onder de topboog van de stam en deze achtertak splitst zich in twee takken, maar een V vorm mag niet.
De onderstaande foto’s lichten de details van handelen toe.
Toelichting in de foto onder: voortak en achtertak en de afstand tussen de takken(zie pijltjes)
De in een cascade stijl gevormde boom zal altijd over de rand van een tafel of plank hangen (zie de eerste foto van dit artikel), of de schaal nu diep of minder diep is.
De hoek van de hangende tak van de boom is sterk van invloed op de keuze van de schaal. Deze hoek kun je in de vorming van de boom veranderen. Als de boom met een scherpe hoek naar beneden ‘valt’, zal de afstand tussen tak en schaal kleiner zijn. Ik durfde dit keer de erg diepe en smalle bonsai schaal te kiezen om dit ruige natuuraspect (waterval) uit te beelden. De geelbruine schaal past m.i. bij de leeftijd van de boom en bij de witte bloemen van de satsuki.
Uitleg linker foto onder ( bovenaanzicht): De vorm na het stileren van het materiaal: Ik neem het hart van de hangende tak als referentie en breng evenwicht aan in de voor- en achtertak. En door een grote ruimte te creëren tussen deze twee takken en het eind van de middelste tak, druk ik de lengte en het gevoel van de ruige natuur uit.
Uitleg rechter foto boven: Vormgeven – 1: Ik begin met vormgeven door eerst het gemakkelijke deel van de hangende tak te bedraden. Op de foto is dat de achtertak.
Uitleg foto onder: Vormgeven – 2: Ik buig het eind van de hangende tak na het bedraden een beetje naar voren.
Keuze van de bonsai schaal
Uitleg linker foto onder: Keuze van de bonsai schaal – 1: De afmeting is 25.5 x 23.5. De buitenrand bovenaan is sterk maar de schaal is erg breed. De diepte is goed.
Uitleg rechter foto boven: Keuze van de bonsai schaal – 2: De afmeting is 22 x 41. Aangezien de schaal erg diep is en donker van kleur, heeft de schaal een groot oppervlak en maakt hij een sterke indruk.
Uitleg linker foto onder: Keuze van de bonsai schaal – 3: De afmeting is 19.5 x 35.5. Hoewel de schaal er een beetje klein uitziet, is de grootte in orde als de hoek van de cascade scherper wordt
Uitleg rechter foto boven: na het vormen: ik breng de hangende tak dichter bij de schaal door hem met een spandraad naar de schaal te trekken.
Planten van de boom
Uitleg linker foto onder: Planten van het materiaal – 1: Door grond bij de stam weg te halen zorg ik ervoor dat de wortelvoet er mooi uitziet.
Uitleg rechter foto boven: Planten van het materiaal – 2: Ik zorg ervoor dat de wortelkluit in de schaal past.
Uitleg rechter foto onder: Planten van het materiaal – 3: Ik breng vooraf de draden aan waarmee ik de hoek van de hangende tak corrigeer door deze aan te trekken.
Midden foto boven: Planten van het materiaal – 4: Ik gebruik alleen de middelgrote korrels van Kanuma grond.
Uitleg linker foto boven: Planten van het materiaal – 5: Omdat de schaal erg diep is moet de grond met een bamboestokje volledig worden ingewerkt. Er mogen geen loze ruimtes zitten tussen de wortels.
Uitleg foto onder: na het omvormen: Nu we de hangende tak en zeker ook alle kleine takken goed kunnen zien, voelen we de ruige sfeer van de hele vorm. Ook is de lengte van iedere tak passend en de voortak die over de schaal hangt, ligt er erg goed bij.
Uitleg linker foto onder: Corrigeren van de hoek van de hangende tak door de spandraad aan te trekken – 1: Ik verbind de hangende tak met de draden die vooraf zijn aangebracht.
U ziet Mitsunori Imai, officieel docent van de ‘Japan Satsuki association’.
Uitleg rechter foto boven: Corrigeren van de hoek van de hangende tak door de draden aan te trekken – 2: Ik maak de draad korter tot de hangende tak in de juiste positie staat.
Uitleg foto onder (bovenaanzicht): na omvorming.
Vertaald uit het Japans naar Engels door Mack, Engels naar Ned. door Riet Dekker, samengesteld en bewerkt door Leen.