Cotoneaster

Cotoneaster, Japp. naam: コトネアスター Ned.naam: Dwergmispel, fam. Rosaceae. Zeer geliefd bij de Bonsai liefhebber met zijn kleine blaadjes en mooie rode bessen in de herfst.

 
Dwergmispel (herfst)
Kleine blaadjes en rode bessen

Herkomst

Komt voor in Europa, Noord Afrika, Azië, China, Siberië en de Himalaya.

Algemene beschrijving

Dwergmispels zijn er in vele soorten en vooral maten. Grofweg zijn er zo’n 50 soorten die elk weer veel variëteiten en cultuurvariëteiten hebben, waaronder groenblijvende en bladverliezende, kleine blaadjes en grote bladeren. Sommige hebben een kruipende groeiwijze, andere worden vrij hoog tot 3 meter. Voor de bonsai liefhebber zijn de kruipende en de meest kleinbladigen het interessants.

De Cotoneaster horizontalis.

Nederlandse naam is dwergmispel. Karakteristiek is de specifieke wijze van vertakking van deze soort. De plant vormt aan weerszijde van de tak zijtakjes en niet rondom de tak, waardoor een mooi visgraatachtig motief ontstaat.

Visgraat vorm van de tak
Bedraad en getordeerd

Door de tak te bedraden en dan te torderen krijgen we aan alle kanten takjes voor een juiste verdeling voor het vormen van een bonsai. De Cotoneaster horizontalis maakt lange zijtakken en is geschikt voor vormsnoei. In de lente is deze Cotoneaster horizontalis een rijk bloeiende struik, welke door hommels, bijen en vlinders bezocht wordt, in het najaar zijn de rode besje aantrekkelijk, vooral na het vallen van de bladeren heeft hij een geweldige sierwaarde, tot de vogels komen ! Deze Cotoneaster horizontalis wordt vaak als beplanting van waterbassins en bermen gebruikt en ook wel tegen een gevel. Van deze soort is ook een vergelijkbare plant verkrijgbaar met bonte bladeren, de Cotoneaster atrop. ‘Variegatus’. Bessen van de dwergmispel verschrompelen na verloop van tijd door verdamping van vocht uit de bes. De vogels eten graag bessen van dwergmispel, vandaar ook de spontane groei overal van de Cotoneaster door hun uitwerpselen . Na strenge vorst vallen de bessen spontaan af. Geschikt voor bijna alle stijlen ook Shohin, afmeting van dit Shohinpotje is 3 1⁄2 bij 4 cm.

In een Shohinpotje
  • Blad: donker groen glanzend, bladverliezend
  • Bloem: roze
  • Bloeitijd: mei-juni
  • Standplaats: zon of halfschaduw noodzakelijk. De Cotoneaster is een plant die redelijk wat zon kan hebben, een plaats in de volle zon zou dan ook een goede plaats zijn. Zeker als de boom bloesems of bessen heeft. Verdraagt een temperatuur tot -20 gr. C.
  • Grondsoort: Dwergmispel (en alle andere soorten ervan) groeien op voedzame, humusrijke goed doorlaatbare grond.
  • Zuurtegraad : alkalisch, zuur
  • Hoogte: Deze struiken kunnen zonder snoei in de loop der jaren wel een meter hoog worden. Standplaats: Bij voorkeur een plaats met voldoende zon.
  • Wortelsnoei: verdraagt wortelsnoei goed, bij voldoende haarwortels kan gemakkelijk het eerste jaar 1/3 worden weggesnoeid en het overtollige het volgende jaar. Vormgeving/snoei: verdraagt grove snoei goed en loopt vrij gemakkelijk uit op het oude hout. Let op bij bedrading dat het draad vrij snel ingroeit. Bij het buigen van dikken takken moet men opletten dat deze niet breken, omwikkel dikke takken met raffia. Een jonge Cotoneaster geeft goed mee tijdens het buigen maar geeft geen signaal wanneer deze te ver gebogen wordt waardoor deze breekt. Tijdens de eerste vorming van een Cotoneaster moet je er rekening mee houden dat deze het eerste jaar niet zal bloeien.
  • Water geven: Een Cotoneaster is geen moeilijke boom als het gaat om water geven. De grond regelmatig besproeien is voldoende om de boom te laten leven.
  • Ziekten en plagen: De Cotoneaster horizontalis is een sterke plant die weinig gevoelig is voor ziekten en plagen, soms vinden we wel eens dopluis op de stam en takjes. Bestrijding is te vinden op; https://www.mo-yogi.nl en ‘Bonsai ziekten en problemen’ op deze site.
  • Bemesting: Standaard bemesting (DCM Mix 4) voldoet prima!
  • Vermeerderen: zaailingen kunnen lang op zich laten wachten voor ze gaan bloeien soms tot 10 jaar. Stekken gaat uitstekend, beste tijd Juni- Juli, scherp afsnijden zonder rafels en stekpoeder gebruiken , stekken in half bonsaigrond en half scherp metselzand. Maar er is makkelijk plantmateriaal te verkrijgen en niet duur, o.a. bij de Firma Esveld in Boskoop. https://www.esveld.nl. En je bent jaren vooruit in plaats van dat je met een stekje begint.

Cotoneaster salicifolia

Een wel heel grote  dwerg
In de winter met rijp op het blad
Cotoneaster salicifolia var. floccosa is een oude, bekende soort, met hangende takken door de grote hoeveelheid bessen en vrij groot blad, die tegenwoordig niet zoveel meer wordt gebruikt en zeker niet voor de Bonsai. De struik zou vatbaar zijn voor bacterievuur. (Bacterievuur is een plantenziekte veroorzaakt door de bacterie Erwinia amylovora). De kenmerken van de ziekte zijn bruinzwart verkleuren, verdorren en verschrompelen van bloesems, bladeren en twijgen. Het is een besmettelijke ziekte die een gevaar is voor de fruitteelt. Gunstige omstandigheden voor de bacterie kunnen tot een epidemie leiden. Deze zijn een temperatuur tussen de 18°C en 29°C, een relatieve luchtvochtigheid van meer dan 60% (warm en broeierig weer), storm en hagelbuien in de zomer, de aanwezigheid van bloesems en van jonge, sappige scheuten aan de waardplanten.) De enige remedie is rigoureus de aangetaste plant te verwijderen/vernietigen om verdere problemen te voorkomen. Komt in de Bonsai niet voor. Door deze aantasting bezwijkt de struik uiteindelijk. Her en der staan ze nog gezond en in volle glorie te pronken, beladen met een rijke vracht bessen die tot diep in de winter blijven hangen. Cotoneaster salicifolia var. floccosa wordt 3 tot 4 meter hoog. De struik is meestal meerstammig. Hij kan tot 31⁄2 meter breed worden. Hoe meer ruimte des te mooier de vorm.

 

Cotoneaster dammeri Coral Beauty

Kleine witte bloempjes. Foto: het groene Paradijs

Deze groenblijvende lage struik (tot max. 30 cm) heeft kleine blaadjes. De dwergmispel is ideaal als bodembedekker en voor de bonsai. Plant deze heester bij voorkeur in de zon of halfschaduw. De dwergmispel bloeit in mei en juni en heeft kleine witte bloemetjes. Deze hebben een grote aantrekking op hommels, bijen en zweefvliegen. Na de bloei komen er helder rode besjes die geliefd zijn bij lijsters en pestvogels. Gevoelig voor bacterievuur. De hedendaagse cultivars zijn gelukkig veel minder gevoelig voor deze ziekten en er zijn heel interessante cultivars bij voor de bonsai cultuur.

Cotoneaster adpressus

Zeer laag en compact groeiend, herkomst China, onregelmatig staande takken, blad kleurrijk in de herfst, rosé bloeiend, bessen kegelvormig en levendig rood. Een mooie soort voor de Bonsai hierin is “Little Gem”.

Laag en compact
Kegelvormige bessen

Verzorging voor al de cultivars hetzelfde als hierboven beschreven. Tot slot nog een foto van een rotspartij met een Cotoneaster horizontalis beplanting. Rots is 65 cm hoog en 45 cm breed.

Enkele foto’s in dit artikel zijn beschikbaar gesteld door de Firma Esveld uit Boskoop.

Rotspartij met Contoneaster
De boomplanter