Saikei, Penjing, Ibigawa steen of Rotspartij
Wat of wie bracht u in aanraking met bonsai/het beplanten van een rots ?
Al toen ik pas met Bonsai begon (40 jaar geleden) was ik al geïmponeerd door de mooie Ibigawa rots in het boek van Harry Tomlinson. Later zag ik veel artikelen over rotsen, o.a. in Bonsai Focus no. 78 en Bonsai Art no.93.
De rots in Bonsai Focus is van grote klasse, bomen van grote waarde en een hoge mooie steen.
Kopiëren is geen kunst, schreef Michel Andolpho, maar interpreteren wel
Maar het is best moeilijk om een goede verhouding te vinden tussen de bomen en de rots. De rots van Kimura bijvoorbeeld is ongeveer l meter, de mijne maar 50 cm.
Ik moest dus kleinere boompjes hebben die ook nog een volwassen indruk maken. Ideaal voor op een rotspartij is de Itoigawa Juniperus die niet zo hard groeit en mooi compact blijft.
Saikei, het miniatuurlandschap deel 1
Inleiding:
Wij kennen allen die oude Chinese scroll met loodrechte rotsen oprijzend uit nevelige vlakten. Aan zo’n rots klampt zich een “Kengai” of “Han-Kengai” vast. In grote gedeelten van China bestaat die gesteente en gebergtevorming in het echt.
“Penjing” noemen de Chinezen hun landschap, dat echt bij hun cultuurhistorie hoort.
In de 4e en 6e eeuw na Christus ontvluchtten veel mandarijnen en geleerden het keizerlijke hof, omdat zij er door gekuip, gekonkel en corruptie hun leven niet zeker waren. In het onherbergzame gebergte waren zij onbereikbaar voor zoek of wraakacties. Zij voegden zich bij de kluizenaars en monniken die zich daar gevestigd hadden om hoog in de bergen dicht bij de energie van het heelal te zijn. Die geestelijken hoopten geïnspireerd te worden beïnvloed door een mix van angst, uitputting en het verblijf in ijle lucht op grote hoogte. Bijna in trans ontwikkelden Taoïstische monniken het geloof in “Hsiën”, de onsterfelijken, medebewoners van het gebergte. De monniken waren uiterst geboeid door hun geheim van onsterfelijkheid, hetgeen in de optiek van ‘n monnik een bescheiden verlenging van het aardse bestaan betekende van pakweg ’n jaar of honderd. Juist uit respect voor die onsterfelijken hielden Tao-priesters zich zeer intensief bezig met hun lichaam in relatie tot de natuur. Door diepe rust, vasten en meditatie en ook wel door het nuttigen van allerlei plantenextracten slaagden zij er in polsslag en ademhaling te vertragen in de hoop zo hun leven te verlengen. Op oude Chinese prenten ziet u dan ook monniken afgebeeld mediterend bij een kopie van een heilige berg. Het vervaardigen van zo’n rots miniatuur hoorde bij hun zoektocht naar onsterfelijkheid. Zij legden samen met de aanwezige kunstenaars en geleerden, de literatair al hun inspiratie en creativiteit in en de voltooide, kunstzinnige, schitterende exemplaren werden objecten voor meditatie, een schakel tussen goden, natuur en mens.
Saikei, het miniatuurlandschap Deel 2
De rots(en)
Rotsen/stenen zijn niet van wezenlijk belang in een miniatuur landschap. Het zacht glooiende reliëf van een laagland landschap kan ook met grond opgebouwd worden, die dan bedekt wordt met mos, lage grassen en laagblijvende kruidachtige plantjes, zoals b.v. Stekelnootje. Dit ter geruststelling.
Als u meer reliëf wilt, ben u aangewezen op rotsen.
In een land van klei, zand en veen (Holland) is dat dan ook het probleem. Meebrengen van vakantie is een mogelijkheid, maar dan moet men per auto reizen; per vliegtuig reizend loop je tegen de gewicht grens van de bagage aan. Kopen bij een steenhandelaar, op een bonsaishow kan ook, maar zodra zo’n stuk steen maar enigszins op een suiseki of kijksteen lijkt, betaalt u de hoofdprijs.
Dus moeten wij creatief worden en zelf gaan bouwen uit voordelige materialen die gelukkig in soorten en maten te koop zijn bij tuincentra of in gespecialiseerde zaken voor tuinverharding.
De steenkeuze wordt bepaald door het landschap dat u voor ogen staat. Een oud sterk geërodeerd gebergte heeft ronde, afgevlakte glooiingen.
Enkele voorbeelden
Grote brokken lavasteen zijn ruim voorhanden, relatief zacht en zeer poreus. Begin met heel zorgvuldig uitzoeken, dat scheelt u bewerken. Met hamer en steenbeitel kunt u er stukken afslaan, hopend dat de brokken in uw concept passen.
Door met een slijpschijf stenen dwars door midden te slijpen krijgt u uit een stuk twee steilere rots pieken die gemakkelijk rechtop gezet kunnen worden, voorin of achter in uw landschap i.v.m. perspectiefwerking.
In lavasteen kunt u redelijk gemakkelijk gaten voor beplanting maken. Denk daarbij wel aan de drainage.
In tuincentra ziet u soms ook die lange, puntige stukken natuursteen/leisteen die rechtop in b.v. een Oosterse tuin gezet kunnen worden. Als u boft, ligt er tussen die prachtige, natuurlijk ogende zuilen een zielig, gebroken exemplaar die u voor een habbekrats mee kunt krijgen. Thuis kunt u dan met beitel en slijpschijf in de weer om een landschap van smalle, steile pieken te maken dat pracht en kracht uitstraalt.
Als u dat grofstoffelijke geweld niet ziet zitten en fijner besnaard wilt gaan bouwen, kunt u ook stenen gaan samenvoegen met lijm of cement. Er zijn fijne cementsoorten met zeer hoge hechting en afharding in de handel, die ook tijdens het drogen nog gevormd kunnen worden, zodat de cementdelen mooi in het ontwerp gepast kunnen worden.
Zo gaat u te werk:
De ibigawa rots is duur, dat het ook simpeler kan beschrijf ik hier/laat ik u hier zien.
Je kan ook starten met een zelf in elkaar geknutselde rots, maar let op dat je altijd stukken rots van de zelfde kleur/structuur zoekt, belangrijk voor de kleur cement die je aanmaakt. Bereid je van te voren goed voor in de vorm van lezen, plaatjes kijken, model/vorm, uitzoeken en eventuele toebehoren in de vorm van beeldjes, bruggentje, kraanvogel, net wat je zelf mooi vindt.
Benodigdheden:
- Platte schaal (Suban)
- draad
- Jintang
- draadtang
- steenbeitel
- hamer
- goede lijm of cement
Aluminiumcement is een goede cement en kan je zelf in de kleur maken met wat kleurstoffen.
Het in elkaar maken van losse stukken rots is niet moeilijk. Zoek eerst de basis stukken bij elkaar lijm deze met de van te voren klaargemaakte cement en zet dit vast met gewoon ijzerdraad of aluminiumdraad. Neem de tijd om de cement te laten harden. Wacht 2 a 3 dagen voor je het volgende stuk rots er aan gaat maken, omwikkel weer met ijzerdraad. Herhaal dit tot je je doel heeft bereikt.
Door met 1.5 mm draad de samen te voegen stukken bijeen te binden met lijm of cement er tussen, kunt u het geheel rustig laten drogen, zelfs als u overhangende rotsen of bogen gecreëerd heeft. Bovendien kunt u stabiele constructies met voldoende plantgaten bouwen. Goed samenbinden, wellicht met meer helpende handen, en niet op draad kijken, dat kan toch hergebruikt worden.
Deze rotspartij is op de hierboven beschreven manier gemaakt en beplant met Cotoneaster horizontalis.
Saikei, het miniatuurlandschap Deel 3
Keuze 1 is: Gaan wij Japans of doen wij Chinees?
Onder de naam “Saikei” is het landschap in Japan populair geworden, ook al is het van oorsprong een Chinese stijl.
Japanners houden van de natuur en trainen vooral hun tuinbouwkundige vaardigheden in een landschap. Bij ons zet een bonsaiïst boompjes geruime tijd in de volle grond om aan te laten dikken. Een Japanner, vaak klein behuisd en “betuind”, past zijn potentiële bonsai in zijn landschap om die er na een aantal jaren uit te peuteren en tot shohin te promoveren. Zijn landschap was kweekbak, maar wel een zeer creatief ontworpen en dus decoratief exemplaar; een sieraad, schoonheid van de natuur en dat lekker dicht bij hun huis.
Voor Chinezen is het landschap een plek voor meditatie met duidelijk magische en religieuze aspecten en symboliek. Al die gebouwtjes, bootjes en beestjes kunnen wij dus niet, superieur westers, gewoon kitsch noemen. Een steile rots waar een pad met minuscule treedjes over verschillende bruggetjes, langs een thee paviljoen naar een pagode voert, bevat eigenlijk een Boeddhistische levensles. Al zijn de moeilijkheden nog zo groot, er is altijd ’n brug om ze te bedwingen. Al raak je nog zo uitgeput, je vindt toch (thee)verpozing als beloning voor je inspanningen. Als je, ondanks al die tegenslagen en dankzij veel doorzettingsvermogen, de top bereikt, kan je daar de geest vrij maken om de hoogste creativiteit, bezinning en verdieping te ervaren.
Alleen al om die reden bouwt u toch een landschap!.
Benodigdheden
Ik heb in alle gaten van de rots 1 mm dik aluminium draad aangebracht met 2 componentenlijm en fijne akadama met Keto vermengd om zo een mengsel te maken om de bomen aan de rots te bevestigen.
Draden vastgezet met 2 componentenlijm
- Hinokicipres ( Chamaecyparis obtusa ‘Yatsubusa’),
- Heide struikje (Calluna vulgaris ’Foxii Nana)
- Veel Juniperus soorten zoals J. chinensis, J. sabina, J. procumbens, J.itogawa.
- Picea abies ‘Little Gem (zeer kleine naaldjes), Pinus mugo en P. parviflora ’Miyajima (ook kleine naalden), etc.
- Fuchsia macrophylla – in dit geval is uw landschap niet winterhard, hetgeen gesjouw betekent.
Accentplantjes, mos en grassen bieden ook veel toepassingen.
ideaal beplanting materiaal
U heeft uw “suiban”, maar hoe vult u die? Kiest u:
Rots + grond,
Rots + water,
Rots + grond en water of
Rots + zand.
Waarbij aangetekend moet worden dat zand eigenlijk water symboliseert en soms, tussen de beplanting, een paadje.
Een rotspartij oprijzend uit het water, compleet met weerspiegeling, zal u veel meditatie mogelijkheden bieden. Ook ziet u vol welbehagen een plantkundig gunstig microklimaat ten gevolge van de verdamping.
Maar moppert u dan niet als er een merel in heeft zitten badderen op een warme dag of als het een glibberig groene algenzooi is en de Suiban zich moeizaam laat kuisen.
Toen ik de bomen geplaatst had heb ik enkele kleinere planten en mos aangebracht om het geheel de indruk te geven van een volwassen berglandschap.
Hoeveel objecten, van huisje tot herten, u wilt plaatsen, is een kwestie van geloof, smaak en…… liefde.
Veel plezier en succes
Just Merks.†